Foto: B. van Bohemen/NIOD
Locatie: Tesselseplein, 2583 HN in Scheveningen te Den Haag
Herdachte groepen: Algemeen
Vorm en materiaal
Het ‘Reliëf slachtoffers 40-45’ in Scheveningen (gemeente Den Haag) bestaat uit drie in chamotte uitgevoerde reliëfs, waarop mensenfiguren zijn afgebeeld. De reliëfs zijn bevestigd op een cirkelvormig utiliteitsgebouw van baksteen.
Teksten
De tekst op het eerste reliëf luidt:
‘1943 – 44 EVACUATIE.’
De tekst op het tweede reliëf luidt:
‘BEZETTING.’
De tekst op het derde reliëf luidt:
‘NA – 1946 TERUGKEER.’
Symboliek
De reliëfs verbeelden de bevolking van Scheveningen in oorlogstijd en kort na de bevrijding.
Het eerste reliëf herinnert aan de verdrijving van circa 10.000 bewoners van het stadsdeel in de periode 1943-1944. Het tweede reliëf verwijst naar de bezetting. Het derde reliëf brengt de tijd vlak na de bevrijding in herinnering.
Restauratie
Omdat de reliëfs onderhevig waren aan verwering, zijn zij in 2004 gerenoveerd. Het Wijkberaad Duindorp heeft toen een verzoek gedaan aan het stadsbestuur. Direct daarna heeft het stadsbestuur de opdracht gegeven de reliëfs opnieuw te laten gieten en voor 4 mei opnieuw te plaatsen.
De geschiedenis
Het ‘Reliëf slachtoffers 40-45’ herinnert de inwoners van Scheveningen (gemeente Den Haag) op symbolische wijze aan de gebeurtenissen in stadsdeel Duindorp tijdens de bezetting en na de bevrijding.
Oprichting
Toen het Gemeentelijk Gasbedrijf in 1948 de bouw van een gasregulateurshuisje aan het Tesselseplein voorbereidde, kwam de directeur van de Gemeentelijke Woningdienst op het idee daar een beeldhouwwerk aan te verbinden om op symbolische wijze de gebeurtenissen in Duindorp tijdens en na de bezetting weer te geven. De kosten werden gedragen door het Gasbedrijf en Grondbedrijf gezamenlijk. Omdat het een gedenkteken van plaatselijk belang zou zijn, moest toestemming verkregen worden van de Provinciale Commissie voor Oorlogs- en Vredestekens. Deze commissie keek er wel vreemd van op dat een utiliteitsgebouw zou dienen als basis voor een gedenkteken.
Onthulling
Het monument is onthuld op 30 augustus 1952 door de burgemeester van Den Haag, mr. F.M.A. Schokking. Na de onthulling defileerde een lange rij van Duindorpse verenigingen en deputaties van inwoners voor de burgemeester. Aan dit defilé werkten mee: het muziekkorps ‘Juliana’, een deputatie van vrouwelijke bewoners van Duindorp in Scheveningse klederdracht, verscheidene onderafdelingen van de wijkvereniging, de marsband ‘Duindorp’ en de Christelijke Gymnastiekvereniging ‘Hercules’.
Bron: 4en5mei.nl/oorlogsmonumenten
