Foto: Roger Joosten
Locatie
Het monument is geplaatst in het clubgebouw van de Haagse Scheidsrechtersvereniging, gelegen aan de Kijkduinsestraat te Den Haag.
Herdachte groepen: Vervolgden Nederland
Vorm en materiaal
Het monument ‘De Ooievaars’ in Den Haag is een marmeren gedenksteen met een afbeelding van de davidster.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
‘H.V.V. DE OOIEVAARS
1940 1945
TER HERINNERING
AAN UW GEVALLEN VRIENDEN.’
De geschiedenis
Het monument ‘De Ooievaars’ in Den Haag is opgericht ter nagedachtenis aan alle leden en donateurs van deze vroegere, Joodse voetbalvereniging die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter zijn omgebracht.
De Haagse voetbalclub ‘De Ooievaars’ werd opgericht in 1911 ‘om het slappe joodsche lichaam lenig en sterk te maken en het verdwijnende saamhorigheidsgevoel te versterken’. In die tijd werd de Haagse Jodenbuurt geteisterd door drinkende en gokkende jongeren. Een voetbalclub zou hen van de straat kunnen houden, vermoedden de oprichters. Met veel symboliek werd ‘De Ooievaars’ opgericht in een streng niet-alcoholisch café.
Aanvankelijk zou de club Vitesse gaan heten. Maar toen bleek dat er in Arnhem al een club met die naam was, werd gekozen voor het dier dat in het wapen van Den Haag centraal stond. Het clubtenue was geel-zwart, net als bij de beroemde stadsgenoot HVV. De veelvuldige landskampioen was destijds zeer populair onder de Haagse Joden en diende als inspiratiebron.
Al voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kregen de spelers van de Joodse voetbalclub te maken met antisemitisme. In de zomer van 1941 werd ‘De Ooievaars’ wegens een verordening van de Duitse bezetter opgeheven. Veel leden van de voetbalclub hebben de oorlog niet overleefd. Voor het uitbreken van de oorlog beschikte de voetbalvereniging over negen elftallen. Toen de oorlog in 1945 was afgelopen waren er nog maar vier leden over, de rest was door de Duitsers vermoord.
Toen de oorlog dus was afgelopen putten de enkele overgebleven leden eind 1945 kracht om ‘De Ooievaars’ te heroprichten. Er werd besloten om als gemengde vereniging verder te gaan, maar de club zou nooit haar Joodse karakter verliezen. De club kreeg bij deze heroprichting veel hulp van de gemeente Den Haag. In 1986 hield voetbalclub ‘De Ooievaars’ op te bestaan.
Dankzij de jaarlijkse 4 mei herdenkingen gaat het Joodse karakter van ‘De Ooievaars’ niet verloren. De ceremonie vindt telkens plaats in het clubhuis van de Haagse Scheidsrechtersvereniging (HSV), waar de plaquette hangt.
Bron: 4en5mei.nl/oorlogsmonumenten
