Foto: gemeente Den Haag
Locatie: Rabbijn Maarsenplein in Den Haag
Herdachte groepen: Burgerslachtoffers
Vorm en materiaal
Het ‘Joods Kindermonument’ in Den Haag is een roestvrij stalen klimtoestel, bestaande uit zes ladders van verschillende hoogte. Hierin zijn de voornamen en leeftijden van vierhonderd joodse slachtoffers gegraveerd. Het klimtoestel is op een zachte cirkelvormige ondergrond geplaatst. Rondom de cirkel loopt een band waarop een tekst is aangebracht. Het monument is 1 meter 50 hoog en drie meter breed.
Tekst
De tekst op de band luidt:
‘VERDWENEN IS DE JOODSE BUURT. VERDWENEN ZIJN DE KINDEREN. WEGGEVOERD EN VERMOORD IN DE TWEEDE WERELDOORLOG. OMDAT ZE JOODS WAREN. 1700 HAAGS-JOODSE KINDEREN KEERDEN NIET MEER TERUG. VELEN VAN HEN SPEELDE HIER. GINGEN HIER NAAR SCHOOL. LATEN WE HEN NIET VERGETEN EN ZORGEN DAT ZOIETS NOOIT MEER GEBEURT.’
Deze tekst is ook in het Hebreews aangebracht.
Symboliek
Het monument staat symbool voor tolerantie en respect voor verschillende levenswijzen. Tevens is het bedoeld als speelgelegenheid. De zes trappen kunnen ook gezien worden als opgestapelde stoelen, die niet meer gebruikt worden omdat de kinderen niet meer naar school komen. Via de trappen kan men omhoog klimmen richting de hemel, waar de kinderen nu zijn. Leerlingen van de Prinses Marijkeschool hebben de vierhonderd namen van de weggevoerde kinderen opgeschreven, waarna ze in het monument zijn gegraveerd.
De geschiedenis
Het ‘Joods Kindermonument’ in Den Haag is opgericht ter nagedachtenis aan 1700 joodse kinderen uit Den Haag die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn weggevoerd en niet meer terugkeerden.
Veel van deze kinderen zaten op de lagere school aan de Bezemstraat in Den Haag. Met ingang van 1 september 1941 bepaalde de bezetter dat joodse kinderen niet meer op openbare scholen mochten verschijnen. Haagse joodse lagere schoolkinderen konden alleen nog naar de schoolgebouwen aan de Bezemstraat 13 of de Duinstraat 10 in Scheveningen. Op 1 december 1942 verordonneerde de bezetter dat zij allen naar de joodse school in de Bezemstraat moesten. Vanaf dat moment verdwenen er wekelijks leerlingen: ze werden via kamp Westerbork naar concentratiekampen in Polen gedeporteerd. In totaal hebben meer dan 1700 joodse kinderen uit Den Haag de Tweede Wereldoorlog niet overleefd.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van de joodse gemeenschap in Den Haag en is mogelijk gemaakt door de gemeente Den Haag, Fonds 1818 en Stichting Levi Lassen. Het gedenkteken is opgericht op de plek waar destijds de joodse school stond, toen het Bezemplein geheten. Het plein is inmiddels omgedoopt tot het ‘Rabbijn Maarsenplein’, naar de joodse geestelijke die veel heeft betekend voor de joodse gemeenschap in Den Haag. Hij werd in 1943 door de bezetter om het leven gebracht.
Onthulling
Het monument is onthuld op 20 november 2006 door burgemeester Deetman van Den Haag, samen met leerlingen van de Prinses Marijkeschool.
Bron: 4en5mei.nl/oorlogsmonumenten
