Foto: Wikipedia, Subarrator
Locatie
De plaquette is bevestigd op de voorgevel van het gebouw Binnenhof 4, 2513 AA in Den Haag.
Herdachte groepen: Verzet Nederland
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘ZIJ SPRONGEN IN DE DOOD
VOOR ONZE VRIJHEID.
ENGLANDSPIEL
1942 – 1944.
IN DANKBARE HERINNERING AAN DE 54
NEDERLANDSE AGENTEN EN ALLEN DIE
VIELEN IN HET INLICHTINGENWERK
GEVANGEN WERDEN VELEN VAN HEN
DIT GEBOUW BINNENGEVOERD.’
De geschiedenis
De plaquette ‘Englandspiel’ herinnert de inwoners van Den Haag aan dit contraspionagecomplot van de bezetter.
Tussen 1942 en 1943 werden Nederlandse geheim agenten door de geallieerden boven Nederland gedropt. Direct daarna werden zij door de bezetter gearresteerd. Niemand weet hoeveel Engelandvaarders er in totaal zijn geweest, men schat het aantal op 1.700. Onder hen waren minimaal 48 vrouwen.
Dit zogeheten ‘Englandspiel’ was een contraspionagecomplot van de bezetter. Op een nacht in november 1941 werden twee Nederlandse agenten (in dienst van de Britten) per parachute boven Nederland afgeworpen. Vier maanden later is een van hen door de bezetter gearresteerd.
Hij moest naar Engeland seinen dat hij veilig was aangekomen. De bezetter wist echter niet dat de agent een speciale code gebruikte, voor het geval hij gepakt zou worden. De Britten merkten deze code echter niet op en zonden een nieuwe geheim agent naar Nederland, die ook door de bezetter werd opgepakt. Ook hij moest naar Engeland seinen dat alles veilig was.
Dit ‘Englandspiel’ herhaalde zich tot 1943. Op 29 augustus wisten twee Nederlandse agenten, Ben Ubbink en Pieter Dourlein, uit het gijzelaarskamp Haaren te ontsnapten. Eenmaal terug in Engeland hebben zij de ware gang van zaken uiteengezet.
Van de Engelandvaarders die als geheim agent weer terug naar Nederland gingen, zijn 46 slachtoffer van het Englandspiel geworden. Zij werden naar aanvankelijk naar Haaren gebracht, waar Arie van der Giessen in 1944 overleed. Later werden de gevangenen naar Mauthausen overgebracht, waar in totaal minstens 44 geheime agenten overleden.
