Duitsland en de Westerse landen
Duitsland was de grote sleutel tot stabiliteit en vrede voor heel Europa. Het Verdrag van Versailles had er niet toe geleid dat Duitsland gebroken was. Dit betekende dat het nog steeds het sterkste land in Europa was. Maar de voorwaarden van het Verdrag van Versailles had de Duitsers verbitterd en geraakt in hun ziel. Dus wat hun betreft kon er geen echte vrede zijn als het Verdrag van Versailles bleef bestaan.
Interbellum – Economische crisis Duitsland 1930. Bron: www.theweek.com
Frankrijk was niet van plan dit verdrag te vernietigen. Het grootste gedeelte van de Eerste Wereldoorlog was uitgevochten op Frans grondgebied en voor de wederopbouw wilde Frankrijk krijgen waar het recht op had. Het verdrag regelde dat Duitsland niet meer machtig kon worden, en omdat Frankrijk geen steun meer kreeg van Engeland en Amerika zagen de Fransen het voortbestaan van het verdrag als de beste kans om hun veiligheid te garanderen.
Engeland zag dit anders. Vóór de Eerste Wereldoorlog was Duitsland belangrijk voor de Engelse industrie. En een rijk Duitsland bleek uiteindelijk heel belangrijk voor de Engelse economie. Deze economie kreeg het dus na de Eerste Wereldoorlog erg moeilijk. Verder vertrouwden de Engelsen de Fransen niet helemaal met hun bedoelingen als het ging om de koloniën.
In de tussentijd was in Duitsland de keizer afgezet en was Duitsland een republiek geworden (Weimar Republiek). De commissie die over de betalingen van Duitsland ging, besloot in 1921 dat Duitsland 132 miljard Mark (het Duitse geld) moest betalen voor al het oorlogsleed.
Interbellum – Hyperinflatie in Duitsland 1924. Bron: www.duitslandinstituut.nl
Financiële problemen
Maar in 1922 liet de Weimar Republiek weten dat het niet meer aan de betalingen kon voldoen en dat ze het Verdrag van Versailles weigeren uit te voeren.
Op dat moment besloot Frankrijk om het Rijnland binnen te trekken en het Duitse Ruhrgebied (het hart van de Duitse industrie) te bezetten. Ze wilden zo de Weimar Republiek dwingen zich aan het verdrag te houden. Deze Franse actie zorgde voor een enorme crisis en de waarde van het Duitse geld daalde enorm.
Men begon in grote hoeveelheden geld te drukken om de rekeningen te kunnen betalen, met als gevolg dat prijzen enorm stegen. De bevolking liep met tassen en kruiwagens vol papiergeld naar de winkel; in November 1921 kostte een kilo brood nog 4 Mark, in 1923 201.000.000.000 Mark!!!
Het geld op de spaarrekeningen van honderdduizenden mensen was heel snel op. Veel Duitsers voelden zich verraden. Ze haatten de Westerse regeringen, hun eigen regering, de grote bedrijven, Joden en communisten voor alle ellende en armoede die zij nu hadden.
Terugbetaalplan (Dawes Plan)
Interbellum – President Weimar Republiek Gustav Stresemann – Bron: www.dhm.de
Eind 1923 zal Gustav Stresemann de nieuwe president van de Weimar Republiek worden en hij bereikte met Frankrijk een akkoord: de Weimar Republiek zal betalen, maar de schulden moeten opnieuw bekeken worden. Frankrijk accepteerde en verliet het Ruhrgebied.
De Amerikaanse bankier Charles Dawes kwam met een terugbetaalplan, het Dawes Plan. De Weimar Republiek zou grote leningen van Amerika krijgen waarmee zij hun schulden aan Frankrijk en Engeland konden terugbetalen, en daarmee konden Frankrijk en Engeland hun schulden aan Amerika weer terugbetalen. Het was een risicovol plan maar voor een tijdje werkte het.
In 1925 werd dit economische plan opgevolgd door een politiek plan. In Locarno in Zwitserland, beloofden Frankrijk en de Weimar Republiek dat ze elkaars grenzen zouden respecteren. Italië en Engeland beloofden dat zij Frankrijk of Duitsland zouden steunen mocht de een de ander aanvallen. Ook de grenzen van Polen en Tsjecho-Slowakije (nu Tsjechië en Slowakije) zouden gerespecteerd worden en Frankrijk zou hun helpen mocht Duitsland een van deze twee landen aanvallen.
Dit artikel is onderdeel van het artikel: “Hoe is de Tweede Wereldoorlog ontstaan?”
