Nog voordat de Tweede Wereldoorlog begon heerste er al een sfeer van antipathie tegen Duitsland onder leiding van Adolf Hitler. Zo verscheen er in de krant op, 4 januari 1937, het volgende bericht:
“In den Oudejaarsnacht is de officieele Duitsche vlag, die naast de Nederlandsche vlag woei aan de poort van de von Bylandt-Schule aan de Dreibholzstraat hoek Wassenaarseweg (achter de Paschaliskerk) van den stok gerukt en later op eenigen afstand van het gebouw verscheurd op straat teruggevonden. De conciërge van de school kon geen enkele aanwijzing geven en de politie beschikt over geen enkel spoor.
De Regeering die een klacht ontving van den Duitschen gezant, heeft de justitie en politie opgedragen een zoo uitgebreid mogelijk onderzoek in te stellen. Eerder had de Duitsche gezant ter kennis van onze Regeering gebracht, dat in een volksbuurt bij een Duitsche vlag was gejouwd. De politie kreeg den indruk , dat het hier een kwajongensstreek was en betuigde, aannemende dat alles zich als geschetst had toegedragen, haar leedwezen.”
In 1935 werd de hakenkruisvlag de officiële vlag van Duitsland. Bron foto: www.annefrankquide.com.
Vanwege de politieke gevoeligheid over de nationale vlag was de minister van Onderwijs naar de school gestapt om inlichtingen te vragen over dit ‘vlagincident’. Het schoolbestuur heeft toen bij de minister aangegeven dat zij geen klacht hebben ingediend bij de politie. De Duitse afgezant had om inlichtingen gevraagd bij het schoolbestuur toen hij hoorde dat het een Duitse vlag betrof die was afgerukt. De gezant had zich vervolgens met de Nederlandse overheid in verbinding gesteld. Waarom was deze zaak zo gevoelig? En waarom zou de minister van Onderwijs zich zo druk maken om een afgerukte vlag?
De reden van deze gevoeligheid was omdat het incident plaatsvond vlak voor het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard. Dagblad Trouw ontdekte dat prins Bernhard onder een geweldige druk stond. Duitse diplomaten en journalisten wilden dat hij, als geboren Duitser, openlijk de kant van de nazi’s koos en oefenden veel druk op hem uit. De huisbladen van de nazipartij spraken schande van een aantal incidenten waarbij de officiële Duitse rijksvlag, met het hakenkruis, in Nederland niet zou zijn gehesen of zelfs omlaag zou zijn getrokken. Prins Bernhard werd verweten dat hij het erbij heeft laten zitten, waardoor de Duitse media hem uitmaakte voor een landverrader. Dat liet de prins niet op zich zitten, en hij eiste eerherstel en wel direct bij Hitler!
Maar er waren nog meer vlagincidenten in Nederland.
Ergens in Den Haag had een trotse Duitse vrouw bij haar woning de vlag met het hakenkruis uit haar raam gehangen. Toen zij op advies van de politie haar hakenkruisvlag wilde binnenhalen, werd door enkele NSB’ers geschreeuwd: ‘Laat hangen!’ waarop uit de menigte geroepen werd: ‘Dan moet je Mussert en Hitler erbij hangen!’ De vlag mocht uiteindelijk toch blijven hangen en de Duitse vrouw meldde het voorval bij de Duitse ambassade.
Foto van de voetbalwedstrijd op 23 december 1936. Bron: Haags gemeentearchief
Twee dagen later, vlak voor Kerstmis, was er weer een nieuw incident en ook weer vond dit plaats in Den Haag. Een Duitse voetbalploeg uit Lippe zou in Den Haag een wedstrijd spelen. Het Duitse consulaat had een hakenkruisvlag meegegeven om deze te hangen op de tribune van het voetbalstadium. Later bleek dat op de tribune de zwart-rood-gouden vlag van de Weimar-republiek was gehangen en een oudere versie van de officiële vlag van het Derde Rijk. De Duitse vertegenwoordiger eiste onmiddellijk dat de vlaggen werden vervangen door de hakenkruisvlag. Uiteindelijk is dat, onder gefluit van het publiek op de tribune, toch nog aangepast. Het aanwezige Nederlands amateur-muziekkorps kon het Deutschlandlied niet spelen en het korps werd weggestuurd, waardoor ook het Wilhelmuslied achterwege bleef.
Hoewel Prins Bernhard niet eens aanwezig was bij deze wedstrijd werd hij door de Duitse pers toch verantwoordelijk gehouden voor het ontbreken van het Duitse volkslied en het niet hijsen van de vlaggen met hakenkruizen. Hierop schreef Prins Bernhard op 1 januari 1937 een brief aan Hitler dat de vlagincidenten op een misverstand berusten. Hitler zou genoegen nemen met de brief want hij wilde niet dat deze incidenten tussen hen zou komen te staan. Zo werden enkele incidenten waarop Duitslands trots werd gekrenkt alsnog opgelost.
Van toen naar nu
Vlaggen zijn het symbool van een land en representeren vaak de trots van een natie. Veel mensen zijn persoonlijk geraakt als er iets met hun nationale vlag gebeurt. Tijdens de oorlog in Irak en Afghanistan werden in het Midden- Oosten verschillende Amerikaanse vlaggen verbrand, en ook in Palestina zie je dit soms gebeuren met de Israëlische vlag. Het besmeuren of vernielen van de nationale vlag gebeurde toen, maar ook nu.
Bronnen: Historie OBS Benoordenhout: obshistorie.blogspot.nl / Trouw 23-12-2004: Bernhards brieven aan Hitler
